تمام خانوادههایی که صاحب فرزند میشوند از همان روزهای اول با انبوهی از پیشنهادات اقوام دور و نزدیک مواجه هستند. اینکه فرزندت را مهد نفرست، مدرسه دولتی بنویس، بگذار دو زبانه بار بیاید و ....!
دغدغه انتخاب سیستم آموزشی یا به عبارت سادهتر؛ انتخاب مدارس برتر یا انتخاب مدرسه خوب، در ذهن تمام والدین ایرانی بسیار پررنگ است و موضوعی دائمی و همهگیر، تلقی میشود. در اینجا،بسیار ساده، میخواهیم به انواع سیستمهای آموزشی در حیطه کودکان 5 سال تا نوجوانان 18 سال بپردازیم که برای هر کدام از این افراد چه امکاناتی در کشور ما به عنوان موقعیت آموزشی ارائه میگردد.
حیطه پیشدبستان
در چند سال اخیر موضوع پیشدبستان (1) و پیشدبستان (2) مطرح شده است. اگرچه به لحاظ آموزشی مفهوم جداگانهای ندارند و پیشدبستان (1) برای کودکان 4 سال تمام مطرح میشود به نظر در نیاز به تعجیل خانوادهها برای آموزش فرزندان ارائه شد و در ادامه آموزشهای مهدکودکها میباشد. پیشدبستان (2) هم برای کودکانی 5 سال تمام ارائه میگردد که آموزشهای پیش از دبستان و آمادگی برای ورود به دبستان در آنها مطرح است.
پیشدبستانها در ایران اصولاً با نظارت دو سازمان مختلف خدمات خود را ارائه مینمایند. اول پیشدبستانهایی که زیر مجموعۀ سازمان بهزیستی هستند و در ادامه کار مهدکودک خود این خدمات را ارائه مینمایند. دوم پیشدبستانهایی که زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش هستند و عمدتاً در ادامه کودک را به مدارس زیرنظر خود منتقل میکنند.
نمیتوان گفت این پیشدبستانها ترجیحی به یکدیگر دارند. نگرش پیشدبستانهای زیر نظر آموزش و پرورش بیشتر جنبه آموزش و یادگیری و حروف و اعداد است. اما پیش دبستانهای زیرنظر سازمان بهزیستی بیشتر به هنر و خلاقیت الویت میدهند. اگرچه این دستهبندی کلی نیست و به سیستم فکری مربی آن پیشدبستان بسیار وابسته است.
حیطه دبستان
بهترین دبستان تهران کجاست؟ در محدوده دبستان خبری از مدارس متنوع نیست. در این مقطع تنها انتخابها بین مدارس دولتی و غیرانتفاعی است. والدین در این مقطع بهتر است با یک نگرش منطقی مدرسه فرزند خود را انتخاب کنند. حضور طولانی مدت در مدرسه نشانه خوبی برای آموزش بهتر یا بیشتر نیست و مهمتر از آن تاکید بر دو یا سه زبان بودن مدرسه باز ملاکی برای انتخاب جذاب از دید فرزند شما نخواهد بود.
در حیطه دبستان به ویژه سه سال اول تحصیل تعیین کنندهترین موضوع در محیط آموزشی تاکید بر بازی و آموزش هم زمان است و لذت بردن از محیط و جذابیت فعالیتهای آموزشی بسیار مهم است. در دوره دوم ابتدایی میتوان موضوع تکنیکهای یادگیری و آموزش را در مدرسه با جدیت بیشتر دنبال کرد. اما علاقه فرزند به یادگیری بیشتر تماماً به ایجاد انگیزش و جلب علاقه در محیط مدرسه با بازی و یادگیری هم زمان رخ میدهد. مدارسی که با آزمایش و کشف و شهود و خلاقیت در دوره دوم ابتدایی به پیش میروند به ایجاد انگیزه درونی فرزند شما کمک بیشتری خواهند کرد.
در مقطع دوره اول متوسطه [راهنمایی قدیم!]
با ورود فرزندان به مقطع دوره اول متوسطه تنوع مدارس بیشتر میشود. مدرسه تیزهوشان، مدرسه نمونه دولتی، مدرسه هیئت امنایی، مدرسه شاهد، مدرسه دولتی، مدرسه غیرانتفاعی مراکز آموزشی پیشروی والدین هستند.
- مدارس تیزهوشان: فقط در پایه ششم به هفتم با آزمون (هوش و خلاقیت) دانشآموزان را تفکیک میکند. البته برای ثبتنام در آزمون ورودی مدارس تیزهوشان شرط معدل بالای19 وجود دارد که هر سال به مدارس اعلام میشود. ثبتنام این مدارس عمدتاً در بهمن و اسفند انجام میشود و آزمون در بهار هر سال برگزار میگردد. مدارس تیزهوشان در میان پایه دانشآموزی جذب نمیکنند.
- مدارس نمونه دولتی: در گذشته با آزمون ورودی مجزا یا هم زمان با مدارس تیزهوشان اقدام به گزینش مخاطبان خود میکردند (در سال 99 هنوز مشخص نیست در مقطع دوره اول متوسطه چه رخ خواهد داد!) این مدارس هم شرط معدل دارند. اگرچه معدلی پایینتر از مدارس تیزهوشان(معدل بالای 17) مدنظر است. مدارس نمونه دولتی زیر نظر مناطق آموزش و پرورش فعالیت میکند و مدیران آن تلاش میکنند، بهترین دبیران مناطق را با خود همراه کنند و امکانات آموزشی خوبی به دانشآموزان ارائه کنند.دانشآموزان نسبتاً خوبی در این مدارس دور هم جمع میشوند. این مدارس به صورت میان پایه هم در مواقعی که مدیر یا آموزش و پرورش منطقه تشخیص دهد اقدام به جذب دانشآموز مینمایند. بسیاری از دبیران و معلمان و آموزگاران آموزش و پرورش باتوجه به تسهیلاتی که برایشان وجود دارد ترجیح میدهند فرزندان خود را به این مدارس بفرستند.
- مدارس هیئت امنایی: این مدارس چیزی مابین مدارس نمونه دولتی و مدارس دولتی هستند و در هر شهر عملکردشان ممکن است متفاوت باشد. عمدتاً این مدارس مراکز وقفی یا خیِرساز هستند که یک گروه به عنوان هیئت امنا بر ادارهی آن نظارت میکنند و حتی در تعیین مدیریت این مدارس هم اعمال نظر میکنند. باتوجه به خدماتی که ارائه می شود در اکثر مواقع اندکی هزینه هم از اولیا مطالبه مینمایند. فضا و امکانات این مدارس به نسبت بهتر از مدارس همسطح آنهاست و در برخی موارد میتوانند نظیر مدارس نمونه دولتی عمل کنند.
- مدارس شاهد: این مدارس با انجام مصاحبه اخلاقی و عقیدتی مخاطبان خود را بر میگزینند و هدفشان ارائه خدمات بهتر به خانواده ایثارگران میباشد. این مدارس آزمون خاصی برای ثبتنام ندارند و کسب امتیازات بالا در حیطههای اخلاقی و رفتاری و خانوادگی ملاک تعیین کنندهتری است. این مدارس امکانات آموزشی خوبی دارند اما به لحاظ سطح علمی دانشآموزان در حد مدارس دولتی هستند و لزوماً ورود به این مدارس نشانهی شرایط علمی عالی دانشآموز نیست. این مدارس در حیطه پرورشی فعالیت جدی و پررنگتری دارند.
- مدارس دولتی: قطعاً تمام مدارس دولتی به هیچ عنوان مشابه یکدیگر عمل نمیکنند و نگاه مدیران و مسئولان مدرسه بسیار تاثیرگذار است. تنها ملاک انتخاب دانشآموز در این مدارس هم قرار گرفتن محل سکونت خانواده یا محل کار مادرِ خانواده در محدودهی قانونی مدرسه است. شکی نیست حضور در این مدارس به معنی این است که خانواده در موضوعات درسی و فوق برنامه باید برنامههای مکمل را برای فرزند خود در نظر بگیرد. شاید حضور فرزند در یک مدرسه دولتی در کنار تمام افراد متنوع یک شهر خالی از لطف نباشد اما برای جلوگیری از افت تحصیلی به دلیل شرایط بلوغ ، لازم و ضروری است که قبل از انتخاب مدرسه، در مورد مسائل اخلاقی دانشآموزان مدرسه بسیار پرسوجو شود.
- مدارس غیرانتفاعی: در این مقطع همچنان مدارس غیرانتفاعی حضور جدی و پر رنگی دارند. با توجه به رده سنی دانشآموزان این مقطع که در شرایط رشد و بلوغ هستند بسیاری از مدارس جدیِ غیرانتفاعی، به فعالیتهای تربیتی و پرورشی اهمیت میدهند. این نگرش باعث شده در بین مدارس غیرانتفاعی یک دسته مدارس اسلامی (به ویژه در مدارس پسرانه) از اقبال خوب برخوردار باشند.
قطعاً مدارسی که با آزمون ورودی اقدام به گزینش دانشآموز مینماید در حیطه علمی و آموزشی هم به دلیل جذب دانشآموز پر کار، بهتر عمل میکنند.
حالا که مقاله را مطالعه کردید، به نظر شما بهترین مدارس غیرانتفاعی تهران چه ویزگیهایی باید داشته باشند؟
پانوشت: لیست بهترین مدارس تهران را مشاهده کنید.